Waarom houten speelgoed beter is dan plastic

Jaja… Zelfs Sinterklaas is niet perfect.

Hij bracht een plastic boerderij op 5 december. Maar vooruit dan maar: het sintcadeau was tweedehands én James is er knetterblij mee.

Als het aan mij ligt haal ik alleen houten speelgoed in huis. Of speelgoed van andere natuurlijke materialen.

Tot nu toe was het mijn persoonlijke gevoel om dit zo te doen. Maar ik ben benieuwd:

Is houten speelgoed nou echt beter dan plastic?

Zo zwart-wit is het helaas niet.

Niet al het hout is standaard goed. En niet al het plastic is standaard fout.

Massief houten speelgoed is bijna altijd veilig. Maar bij geverfd of gelijmd speelgoed is het een ander verhaal.

Zo testte de Duitse consumentenbond Ökotest in 2008 houten puzzels. Geen enkele puzzel slaagde voor de test. Vooral gelijmde houten puzzels bevatten vaak de kankerverwekkende stof formaldehyde.

Daarom mag houten speelgoed niet gemaakt zijn van multiplex. En geverfd speelgoed moet het keurmerk DIN 53160 dragen. Dan weet je dat de verf speekselresistent is. Wel zo handig, aangezien kinderen de wereld met hun mond ontdekken.

Welk houten speelgoed is wel veilig?

Koop houten speelgoed dat niet gelijmd of beschilderd is.

Toch een leuk kleurtje? Kies dan voor speelgoed dat met een natuurlijke was of verf is bewerkt. Dit zijn bijvoorbeeld merken zoals Ostheimer en Grimms.

Ook de houten trein van Waschbär op de foto is veilig om mee te spelen. De trein is gemaakt van massief essenhout en geolied met biologische lijnolie.

Eigenlijk best logisch toch, dat jouw kind alleen met natuurlijke materialen speelt. Zeker als ze klein zijn. Je laat je kind toch ook niet aan een verfkwast likken?

En is al het plastic speelgoed gevaarlijk?

Nee. Plastic speelgoed heeft verschillende nadelen, maar de ene soort is gevaarlijker dan de andere.

Welk plastic kan ik het best vermijden?

Vermijd zacht plastic. Dit kan chemische weekmakers bevatten. Ftalaten heten die. Weekmakers kunnen uitwalmen of komen vrij wanneer plastic in aanraking komt met de huid, zweet of speeksel. Ze dringen de huid binnen.

Ftalaten lijken op hormonen en daardoor kan het lichaam van slag raken. Onderzoekers vermoeden dat ftalaten schade toebrengen aan je lever, nieren en voortplantingsorganen. Ze weten zeker dat ftalaten voor allergieën kunnen zorgen.

Sinds kort zijn ftalaten in bijtringen gelukkig verboden. Maar in ander speelgoed wordt het nog steeds gebruikt.

In PVC zit DEHP – Diethylhexylftatlaat. Dit is de schadelijkste weekmaker. Let op het VC of Vinyl-label. Of kijk naar het gebruikelijke icoon: een 3 in de vorm van een driehoek van pijltjes.

En is er ook veilig plastic speelgoed?

Hard plastic lijkt veiliger dan zacht plastic. Hard plastic herken je aan de volgende cijfers in een driehoek van pijlen:

• PET – een 1 in een driehoek van pijlen
• polyethyleen – een 2 of 4 in een driehoek van pijlen
• polypropylene – een 5 in een driehoek van pijlen

Maar let op: speelgoed van hard plastic bevat meestal geen ftalaten. Maar het kan nog wel zware metalen en andere schadelijke stoffen bevatten.

Daarom nog een paar laatste plastic speelgoedtips

Zo veilig mogelijk spelen?

• Koop geen speelgoed dat geparfumeerd is, chemisch ruikt of onaangenaam aanvoelt
• Vermijd goedkoop speelgoed, dit bevat over het algemeen meer gevaarlijke stoffen
• Haal nieuwe speelgoed uit de verpakking en laat het een paar dagen buiten luchten

Hoe doe jij dat Laura? Kies jij voor plastic of hout?

Alles bij elkaar ben ik geen fan van plastic. Het is te onzeker wat het effect is van de chemische stoffen in plastic. En zeker als je kind nog klein is en speelgoed in zijn mond steekt zou ik geen risico nemen.

Er zijn namelijk nog meer redenen om voor hout te kiezen

Hout is namelijk een natuurproduct. Het heeft gewicht, kleur en structuur van zichzelf.  Plastic heeft dit niet: het ademt niet, neemt geen temperatuur aan, heeft geen natuurlijk gewicht en geen kleur van zichzelf. Alles aan plastic is nep.

Nou en, denk je misschien

‘Ik hoef toch niet altijd de verantwoorde geitenwollen-sokken-moeder uit te hangen?’

Maar houten speelgoed helpt je kind daarnaast ook om zich motorisch beter te ontwikkelen.

Door het gewicht van het materiaal krijgt je kind informatie over waar zijn handen zich bevinden ten opzichte van zijn lichaam. Zo is het tillen van 4 houten blokken duidelijk zwaarder dan 1 houten blok. Plastic speelgoed geeft dit soort informatie niet.

Hierdoor verfijnt je kind zijn oog-hand-coördinatie sneller met houten speelgoed.

Goh, daar had ik nog nooit over nagedacht…

Nee, ik ook niet. Ik ging op zoek en kwam uit bij de term sensorische integratie. Dit staat voor het waarnemen met je zintuigen en de handelingen die daar uit volgen.

Voor de ontwikkeling van je kind is het belangrijk dat hij leert te vertrouwen op zijn waarnemingen. Wat hij ziet, voelt, ruikt, proeft of hoort. En wat je kind met die informatie doet.

Zo leert je kind bijvoorbeeld het verschil tussen koud en warm. En dat te warm gevaarlijk kan zijn. Maar ook of je kind het fijn vindt om te worden aangeraakt. Of met beide voeten stevig op de grond te staan.

En kan dat ook misgaan, die sensorische integratie?

Ja dat kan. Als je kind te gevoelig is afgesteld, waarschuwt zijn systeem te snel voor gevaar. Deze kinderen houden bijvoorbeeld niet van knuffelen, met blote voeten over het gras lopen of vies spelen met zand en modder.

Misschien heeft je kind juist moeite om prikkels op te merken. Deze kinderen zijn vaak onhandig, zitten ze overal aan en houden juist wel van kliederen met klei en verf.

En hoe kleiner je kind is, des te belangrijker dat het met natuurlijke materialen speelt

Jouw kleintje gebruikt voor zijn sensorische integratie niet alleen zijn handen, maar ook zijn mond. Dan zijn schadelijke stoffen in plastic nóg gevaarlijker.

Kortom: ja, houten speelgoed is beter dan plastic speelgoed

Dus ik ga James z’n speelgoedberg nog eens goed sorteren voordat nummer 2 arriveert.

Wat is jouw speelgoedbeleid voor je kind?

Ik kreeg de mooie houten trein van Waschbär. Ik werd er heel blij van: het materiaal, het gewicht, het gevoel van het hout… Daarom ging ik op zoek: Is houten speelgoed nou echt beter of is het gewoon mijn persoonlijke voorkeur? Het antwoord lees je hierboven.

Het overige speelgoed heb ik zelf gekocht: De groene bogen zijn onderdeel van de Grimms Regenboog – een aanrader! Ook de groene huisjes, groene blokken en houten auto zijn van Grimms. De hertjes zijn van Ostheimer.